Powietrzna czy z rdzeniem ferrytowym ?

[Polik]

Zastanawiam sie nad tym czy w zwrotnicy lepiej stosować cewki z rdzeniem ferrytowym czy powietrzne ?

 

Chodzi mi o głownie o cewkę dla sekcji gł. niskotonowego.

 

W czasopismach audiofilskich z tego co zauważyłem -na zdjęciach przedstawiające droższe konstrukcje widniały cewki rdzeniowe, ale może niekoniecznie ???

[Molibden]

Oczywiście tylko i wyłącznie powietrzne. Pamietaj też o odpowiednim przekroju drutu którym są neawinięte 1-1.25mm lub tyle na ile Cię stać (serio). Producenci tzw. audiofilscy walą często ściemę i myslą, że nikt nie będzie rozkręcał i konstrukcji. Oszczędzają na maxa! Cewki rdzeniowe to największy syf i taniocha, a jeśli w dodatku mają rdzeń żelazny (z blach) to przesuwaja fazę o 70 stopni (a nie o 90) - źle! Audiofilskie są tylko powietrzne cewki.

[mahler]

rdzeniówki zmieniają też indukcyjność w czasie

[Jendrek]

no i muszą mieć koniecznie napis hajend;)

ja używam "nieaudiofilskich", łatwiej osiągnąc niską rezystancję. obecnie stosowane rdzenie

nie nasycają się zbyt szybko, więc nie ma żadnej zmiennosci parametrów, stosowanie cewek rdzeniowych może mieć zły wpływ,ale tylko przy bardzo wysokich prądach. przy normalnym słuchaniu muzyki na pewno nie.

bajka o przesunięciu fazy o 70 lub 90 stopni jest cekawa, ale nijak nie ma się do rzeczywistości, jak sądzę. w kazdym razie maduł impedancji cewki zależy od indukcjności i rezystancji, o rdzeniu nic tam ni ma.

 

jak zależy Ci na "audiofilskim" podejściu używaj cewek taśmowych (niestety drogie). jeżeli potrzebny zdrowy rozsądek, to nie ma przeciwskazań dla dobrych cewek z rdzeniem. są wady (ewentualne nasycenie rdzenia) i zalety (mała rezystancja) wybrać musisz sam :)

pozdro

[Jendrek]

teraz doczytałem pytanie. z rdzeniem ferrytowym NIE! cewki do zwrotnic głośnikowych mają inny materiał rdzenia. dzięki temu własnie unika sie tego co kolega we wpisie wyżej określił mianem syf.

jeżeli nie znasz dokladnie parametrów materiału na rdzeń, wtedy najbeżpieczniej jest kupić cewki u uznanego producenta.

[Molibden]

O tej fazie to nie bajka tylko info z książki:z J. Krajewski "Głośkiki i zespoły głośnikowe".

[Arnold_S.]

Tak na marginesie, to przesuwanie fazy przez elementy L/C o równe +/-90 stopni, to tylko teoria... :-)

[Qubric]

Polik, 18 Mar 2005, 17:34

>Zastanawiam sie nad tym czy w zwrotnicy lepiej stosować cewki z rdzeniem ferrytowym czy powietrzne?

Chodzi mi o głownie o cewkę dla sekcji gł. niskotonowego.<

 

Jesli głośnik wymaga cewki o małej indukcyjności pasożytniczej, po to zeby np. nie zwiększała jego dobroci, albo musisz filtrować nisko z dużą wartoscią indukcyjności przy achowaniu jej rozsądnej rezystancji, to cewka rdzeniowa jest jedynym rozsadnym rozwiązaniem.

 

Dla cewek rdzeniowych producenci czasem podają moc - nie wiem dokładnie po co, ale chyba jest to moc przy której rdzeń ulega nasyceniu i cewka zmienia indukcyjność. Cewki w których zjawisko zmiany wartości indukcyjności jest małe, nawijane są drutami o dużych przekrojach, a rdzeń wtedy jest z twardego materiału - metalowy. Ale też w tym przypadku nie jestem pewien czy nie ma znaczenia jego kształt, bo zazwyczaj rdzeń jest dość mały.

 

Mniejsze rezystancje mają cewki tych samych wartoci nawijane na rdzeniach proszkowych. Porównaj w ofercie QBA -

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) rezystancje cewek o takich samych wartościach i grubościach drutu nawojowego.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[misiomor]

Dobrze wykonane cewki powietrzne są elementami praktycznie liniowymi (tzn. wartości elementów na ich schemacie zastępczym są stałe niezależnie od np. prądu płynącego przez cewkę). Ich wadą jest wysoka rezystancja szeregowa, do zmniejszenia tylko przez zastosowanie grubszego drutu, co zwiększa wymiary, masę i cenę cewki.

 

Z kolei wstawiając do cewki rdzeń ferromagnetyczny możemy osiągnąć znaczne zwiększenie indukcyjności (przy danej geometrii i rezystancji uzwojenia) ze względu na wysoką względną przenikalność magnetyczną takich materiałów. Niestety jest to okupione poważnymi kompromisami w dziedzinie liniowości takiej cewki:

 

- nasycenie rdzenia - kiedy prąd w uzwojeniu przekroczy wartość (I_sat) powodującą przekroczenie indukcji nasycenia materiału rdzenia - rdzeń traci swoje własności ferromagnetyczne, cewka (dopóki prąd będzie powyżej I_sat) praktycznie traci indukcyjność. To może być powodem bardzo dużych zniekształceń. Niestety niewielu producentów cewek rdzeniowych podaje wartość prądu nasycenia swoich cewek - dla hi-endowych cewek Torobar o wartościach 6.8mH i więcej prąd nasycenia to 8A, co daje max. moc RMS bez nasycenia cewki równą 256W dla głośnika 8 ohm i tylko 128W dla głośnika 4ohm - a wielkie woofery wymagające niskich podziałów (i dużych cewek) mają bardzo często impedancję 4ohm.

 

- znacznie mniej groźne są zniekształcenia wynikające z histerezy rdzenia (na diagramie natężenie pola - indukcja pojawia się pętla zamiast prostej jak w cewce powietrznej), pojawiają się one nawet dla małych prądów, niestety nie widziałem dobrego opracowania z informacjami jakiego rzędu zniekształcenia nieliniowe czy IM efekt ten może powodować. Sporo zależy tutaj od materiału rdzenia.

 

Tak więc tam gdzie tylko można należy stosować cewki powietrzne. Czasem jest to zresztą łatwiejsze niż wygląda to na pierwszy rzut oka. Mnie najbardziej śmieszy stosowanie cewek rdzeniowych w układach RLC wygładzających peaki rezonansowe na impedancji głośników. Ze wzoru potrafi wyjść np. wartość 25mH. Większość konstruktorów stosuje w takim przypadku cewki rdzeniowe, a następnie dokładają szeregowo opornik np 8.2 ohm żeby osiągnąć odpowiednią rezystancję układu RLC. A tymczasem cewka powietrzna 25mH nawinięta drutem 0.7mm ma rezystancję uzwojenia 7ohm i kosztuje (Polink, cena detaliczna) 44 PLN.

[_igod_]

Ostatnio cewki taśmowe są bardzo tanie, 8m2 kosztuje 200PLN, a rezystancja 0R6 jest jeszcze do przyjęcia (waga 4kg już mniej :-).

O ile więc nie robimy zestawu budżetowego, można pozwolić sobie na taśmę. W przypadku HECO nie ma co kombinować tylko dać rdzeniową. Oczywiście mowa o dużych cewkach powyżej 6mH.

 

Można też kombinować z łączeniem szeregowym, w ekstremalnym przypadku położenia cewek względem siebie można uzyskać dodatkowe 100% indukcyjności.

[misiomor]

Igod:

 

Nawet jak dasz łączone szeregowo cewki jedna na drugiej (formując walec złożony z dwóch cewek) to i tak jedna cewka nawinięta z drutu użytego na rozważane dwie cewki będzie mieć większą indukcyjność przy takiej samej rezystancji jako że dla cewek powietrznych istnieje coś takiego jak optymalna geometria.

IMHO szeregowe łączenie cewek jest bez sensu.

[_igod_]

misiomor, wiem, to była ciekawostka. Wiesz... taka audiofilska :-)

[dik]

żeby nie otwierać nowego tematu zapytam o cewkę równoległą do głośnika w filtrze górnoprzepustowym II rzędu: czy niekorzystne zjawiska opisane przez misiomora tam zachodzą, prąd chyba mniejszy i wpływ na dźwięk też mniejszy? co innego przy filtrze dolnoprzepustowym gdzie cewka jest szeregowo z głośnikiem? No i kwestia rdzenia: popularne są rdzenie ferromagnetyczne proszkowe w kształcie szpuli. Które z wymienionych w wątku są najlepsze? z blach, prosty ferryt (walec) czy szpulka? Oczywiście pomijam taśmowe i inne powietrzne.

[misiomor]

Drugie z wymienionych przeze mnie zjawisk z pewnością będzie zachodzić nawet w filtrze highpass gwizdka. Dlatego nie dawałbym tam rdzeniowej cewki, zwłaszcza że w takim filtrze rezystancje szeregowe cewek nawet do 1ohm nie psują dużo, a mogą wręcz pomagać (oczywiście należy uwzględnić rezystancję cewki w czasie symulacji zwrotki).

[dik]

>misiomor,

czyli do dolnoprzepustowego średniotonowego najlepiej taśmowe ale mam problem z górnoprzepustowym dla średniotonowego, bo przy podziale 220Hz wychodzi 8,2mH i są dostępne tylko rdzeniowe lub za drogie taśmowe. Dałem w tym filtrze sam kondensator (6dB/okt) 82mikroF MKP ale przy większych mocach i dużym basie jednak głośnik się nie wyrabia (50W audax HM130Z12) a chciałbym żeby średniotonowy grał jak najszersze pasmo. Chyba muszę ograniczyć do 300-350Hz - łatwiej będzie skompensować na wooferze baffle-step?

[misiomor]

Polink ma w ofercie 8.2mH 1.1ohm nawijaną drutem 1.4mm za 72.3PLN sztuka. Powinno być dobrze. A jeszcze lepszym pomysłem może być kompensacja rezonansu średniotonowca i 1st order electrical. Przy filtrach elektrycznych 1st order bardzo często średniotonowy nie wyrabia się wychyleniowo właśnie tam, gdzie wskutek interakcji rezonansu i filtru robi się górka na SPL (dodatkowo kaszani ona impuls kolumny).

 

A z baffle step najłatwiej walczyć przez umieszczenie podziału tam gdzie jest baffle step (okolice 200Hz dla ścianki 25-30cm) i obniżenie efektywności (mierzonej na infinite baffle) średniotonowca o jakieś 4-6dB względem woofera. W takim przypadku najlepiej stosować filtry 2nd Linkwitz-Riley order dla woofera, 1st order (z wygładzeniem rezonansu układem RLC) dla średniotonowca i głośniki w odwróconych polaryzacjach (roll-off tweetera i przesunięcie jego cewki do przodu czynią zastosowanie 2nd order raczej niewskazanym). Filtr średniego powinien mieć fc nieco wyżej niż podział (np. 1.4 raza) zależnie od jego dobroci i rezonansu (w zastosowanej komorze), dobroć nie powinna przekraczać 0.7 a najlepiej jak będzie poniżej 0.6.

 

Jeżeli jednak chcesz stosować różne szerokości ścianek dla woofera i średniego, to musisz przygotować się na kompensację baffle step dla każdego z nich oddzielnie oraz na większe obciążenie średniotonowca jako że w okolicach 200Hz baffle step nie będzie mu pomagał tak jak na szerokiej ściance.

[dik]

>misiomor,

dzięki za uwagi ciekawie i przekonujące, uświadamiają mi coraz więcej problemów. Napisałeś "kompensacja rezonansu średniotonowca" chyba tym układem RLC, od początku miałem ochotę na filtry I order dla średnotonowca, ale bałem się. Nie wiem jak policzyć ten filtr RLC, ale chyba nie dla rezonansu głośnika tylko dla piku w okolicach 2-2,5kHz - spadek o ok. 4dB., może gdzieś znajdę wzór, bo co do baffle step i rezonansu średniotonowego: ścianka przednia w kształcie trapezu, szerokość ścianki na wys. średniotonowego - 19 cm, woofer ma szerość ścianki 24cm, średniotonowy jest w dużej obudowie zamkniętej (15l) b. dobrze wytłumionej o niskim rezonansie - chyba 65 Hz, czyli o poza beffle-step. Baffle-step dla obu głośników występuje w okolicach 250-400Hz i chyba w tym zakresie SPL średniotonowego i woofera mogą "zachodzić" na siebie. Mam (na razie) kiepski tweeter vifa D27TG05 i boję się go dać z I order dla ok. 3kHz, chyba że dam pograć średniotonowemu do 4-5 kHz.

[misiomor]

Baffle step dla trapezoidalnej ścianki i dwóch głośników o różnych średnicach (dla każdego oddzielnie) możesz zamodelować programem edge (trapez uzyskasz przeciągając rogi obudowy) ze strony

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Z tym RLC chodziło mi o podstawowy rezonans mechaniczny, do peaku na SPL tego aerogela potrzebny jest drugi układ RLC, inaczej liczony.

 

Wzory na układ RLC znajdziesz na od dawna nie update'owanej stronie

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) , trzeba pamiętać tylko że wartości Fs, Qes i Qms muszą być ZMIERZONE W ZASTOSOWANEJ OBUDOWIE a nie wzięte z katalogu.

 

Jeżeli jednak chcesz dać podział znacznie wyżej niż rezonans (na ile wyżej to jest dopuszczalne to zależy od wysokości peaku a więc Qms) to zamiast RLC można dać opornik równoległy do głośnika i drugi szeregowo w celu obniżenia efektywności (a więc L-pad na opornikach mocy).

 

PS. Serblin się takimi rzeczami nie przejmował i w rezultacie wyszedł mu ostry peak 6dB w okolicy 60Hz na SPL Amati (do zobaczenia na

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[dik]

powrócę to tematu: w wątku "zwrotnica w avance omega 509" jest pokazana w zwrotce cewka rdzeniowa szeregowa z midwooferami, ma oporność taka jak taśmowa 12awg za sporą kasę. Powstaje pytanie - czy kompromis nie jest zbyt duży, ale też czy w wypadku potrzeby zachowania małej oporności cewki w celu utrzymania efektywności i dobroci filtru dolnoprzepustowego nie jest to rozwiązanie dopuszczalne. Wiem, że recenzenci wpierw zaglądają do środka kolumn a potem dopisują recenzję brzmienia, wydaje mi się że na zdjęciach zwrotek z drogich kolumn niejednokrotnie widzę rdzenie. Mam u siebie taki własnie problem, głośnik średniotonowy ma niewielka efektywność, wg fabryki (audax) ma 88dB i dałem cewkę 1 mH powietrzna a drutu 1,2mm, ale teraz zmieniam na 0,72mH i zaczynam się zastanawiać czy nie dać taśmowej o znaczaco mniejszej oporności.

>misiomor, "odpłacam" sie linkiem, gdzie w pięknym języku jest sporo opisów i kalkulatorków do obliczeń zwrotnic:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) , aczkolwiek podejrzewam że znasz. Na pewno nie bedę u siebie obniżał L-padem efektywności średniotonowego, nawet kosztem nierównomierności. Zrobię podział ok. 220 Hz dla średniotonowego a dla woofera dobiorę elementy. Kupiłem mikrofon, robię wzm. mikrofonowy, mam generator i heja do pomiarów, czuję, że zabawa na całego mnie czeka.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[BeerfaN]

...

przerywając

 

Czyli jedynie cewki powietrzne są w porządku. A jeśli musimy zastosować cewkę rdzeniową, to powinna mieć jak najgrubszy drut i solidny kawał rdzenia, tak? Jakich rdzeni unikać?

[kapelli]

no właśnie, ja też muszę kupić cewki, i też nie wiem czy rdzeniowe czy powietrzne.

na taśmowe kasy nie mam, a i głośniki nie tej klasy.

 

- Rdzeniowe (walcowy lub szpulowy rdzeń proszkowy) - takie rdzenie mają w Polinku

i ten rdzeń jest robiony z proszku żelaza

 

 

ale mimo wszystko lepsze będą powietrzne?

po cenach trudno sie zorientować :|

[misiomor]

A więc w celu wyboru cewki rdzeniowej trzeba policzyć jaki maxymalny prąd ma prawo popłynąć przez głośnik:

 

I_max = sqrt(2*P_rms/Re)

 

Czyli dla 100W, 5.5ohm wychodzi 6A. Dlatego cewka powinna mieć co najmniej taki prąd nasycenia. Intertechnika podaje 8A dla Torobarów o indukcyjnościach 6.8mH i więcej, wartość I_sat jest większa dla cewek z tej serii o mniejszych indukcyjnościach. Inna sprawa, że Torobary są dość drogie.

 

A jak producent nie podaje wartości prądu nasycenia to pozostaje tylko wiara i nadzieja (miłość pod warunkiem że dźwięk kolumn nie wypłoszy kobity z domu).

[foni]

Panowie, wtrącam się Wam tutaj pewnie ale dla mnie to "magic" co tu wypisujecie. Wymieniłem w swojej zwrotnicy kondy ale mam jeszcze 3 "podejrzane" elementy. Dwa rezystory ceramiczne i cewkę rdzeniową (zdjęcie). Czy szukając zamiennika (powietrznego) wystarczy, że będę się kierował wartością 1,1 mH, czy na coś jeszcze muszę zwrócić uwagę?

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[misiomor]

Foni:

 

Po pierwsze indukcyjność musi zostać jak była.

 

W kwestii rezystancji uzwojenia, to jeżeli cewka jest w torze woofera, to zastąpienie jej powietrzną o niewiele różniącej się (najlepiej w stronę mniejszej wartości) rezystancji uzwojenia nie powinno przynieść żadnych negatywnych efektów. Z kolei jeżli cewka jest w torze gwizdka, to na pewno nie należy zastępować jej "na siłę" cewką o mniejszej rezystancji, jeżeli dostępna cewka powietrzna ma mniejszą rezystancję uzwojenia, należy uzupełnić rezystancję opornikiem.

 

PS. Mierzenie rezystancji cewki zwykłym multimetrem może dać wyniki obarczone dużym błędem - jako że rezystancja mierzona to 0.1 - 1ohm a wartość zakresowa miernika to 200ohm, więc nawet przy dokładności miernika rzędu 0.5% mamy błąd +-1ohm (0.5% wartości zakresowej) a dochodzą jeszcze rezystancje kabli miernika, dlatego można spróbować policzyć rezystancję cewki rdzeniowej na podstawie średnicy drutu i jego długości oraz rezystancji właściwej miedzi.

 

PPS. Jeżeli liczysz na dramatyczną poprawę dźwięku, to możesz się przeliczyć, chyba że cewka w Twoich kolumnach nasyca się przy głośnościach z jakimi słuchasz.

[foni]

misiomor

 

Cewka na zdjęciu jest do średnio-niskotonowego. Do gwizdka jest powietrzna.

 

"Jeżeli liczysz na dramatyczną poprawę dźwięku, to możesz się przeliczyć, chyba że cewka w Twoich kolumnach nasyca się przy głośnościach z jakimi słuchasz." - dzięki, każda uwaga tego typu jest dla mnie bogactwem nie tylko wiedzy bo pozwala mi zaoszczędzić pieniądze.

 

...no to pozostały jeszcze rezystory ceramiczne. Tu chyba nakład poniesiony na ich wymianę nie jest majątkiem?

[misiomor]

Ale efekt wymiany rezystorów IMHO będzie o rząd wielkości poniżej poprawy możliwej do uzyskania przez wymianę cewek.

[dik]

czyli jest to cewka szeregowo połączona z głośnikiem niskośredniotonowym. Żeby zachować małą wartość impedancji musiałbyć zastosować cewkę powietrzną taśmową 12 lub 14 AWG, jeżeli głośnik (kolumna) dobrej klasy, jeśli gra z dobrym wzmakiem i źródłem - to może usłyszysz zminę na lepsze, opornik jak koniecznie chcesz wymienić to ten szeregowy z kopółką na metalizowany , ale wpływ bliski 0.

[mleczny8]

Witam

 

Mam pytanie do szanownych kolegów, powyżej jest poruszana kwestia zmniejszonej rezystancji cewki przy wymianie na nową. Ja mam kłopot odwrotny, w projekcie mam podaną rezystancję cewki gwizdka 0.25ohm/drut 0.85mm/powietrzna 0.22mH ale takiej cewki nie mogę znaleźć. Najbliższa cewka powietrzna jaką wypatrzyłem w Akkusie ma 0.37ohm. Pytanie moje jest takie czy mogę pominąć tą różnicę bezkarnie czy trzeba z tym coś robić? Dodam że na elektronice nie znam sie.

[dik]

różnica rezystancji nie jest taka istotna, chociaż zmienia dobroć filtra, zapewne to cewka równoległa do tweetera, masz takie wyjścia:

1) wstawić cewkę z drutu 0,7mm,

2) szukać w innych sklepach (arton, audiosklep) i w akkusie cewki takiej jaką chcesz, zwykle sklepy nie wyświetlają pełnej oferty, pytaj mailem

3) wstawić taśmową o mniejszej rezystancji - 0,15R, jeżeli ze schematu zwrotki i danych głośnika wynika, że ma być maks. stromy filtr

4) kupić cewkę 0, 33mH z drutu 1mm i odwijać drut mierząc indukcyjność aż do 0,22mH, uzyskasz rezystancję ok. 0,3R, czyli blisko

5) samemu nawinąć,

6) zlecić firmie nawinięcie cewek 0,22mH z drutu 0,85mm.

Na 95% możesz zastosować rozwiązanie nr 1. Bezkarność różnicy nie można ocenić bez schematu zwrotki i danych głośnika.

[EMiL]

Przeczytalem ten temat i wiele innych o wymianie elementow na lepsze w zwrotnicach.

Jestem po wlutowaniu jantzen audio w miejsce elektrolitow. Roznica ogromna, wedlug mnie porownywalna tylko do wytlumienia matami bitumicznymi.

Zamierzam jeszcze wymienic cewke rdzeniowa (nawinieta na cos wygladajacego na kilka kawalkow metalu zlozonych ze soba, rdzen grubosci olowka). Najprawdopodobniej ta cewka jest najtansza i najgorsza z mozliwych. Drut grubosci moze 0,5mm. Podsumowujac, absolutna nedza. Indukcyjnosc tego elementu -wedlug naklejki, to 1mH. W torze woofera nie ma rezystorow, wiec jezeli dobrze zrozumialem misiomora nie bedzie potrzeby koregowania rezystorem.

I moje pytanie do szanownych forumowiczow: czy moge owa cewke wymienic na powietrzna 1mH z 1,4mm drutu(rezystancja 0,30ohm)? Ta rezystancja jest chyba nizsza od fabrycznej, kiepskiej cewki.

A moze jest jeszcze cos na co powinienem zwrocic uwage?

Pozdr. Emil